Η διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητα είναι μια κατάσταση στην οποία μπορεί να βρίσκονται τόσο τα παιδιά όσο και οι ενήλικες. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν μια αδυναμία του ατόμου να επικεντρωθεί, αποσπάται εύκολα η προσοχή του, παρουσιάζει υπερκινητικότητα, φτωχές δεξιότητες οργάνωσης, παρορμητικότητα κ.α. Δεν παρουσιάζουν όλοι τα ίδια συμπτώματα. Ποικίλλουν από άτομο σε άτομο και τείνουν να αλλάζουν με την ηλικία.
Τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ έχουν μεγάλη ανάγκη από τη στήριξη του περιβάλλοντός τους. Τα ίδια βιώνουν καθημερινά ασταμάτητα μια σωματική ένταση και βομβαρδισμό ερεθισμάτων που αδυνατούν να ταξινομήσουν και να διαχειριστούν. Μπορείτε να αντιληφθείτε πόσο επίπονη μπορεί να είναι η αδυναμία να ελέγξουν το σώμα και τις σκέψεις τους; Υπάρχουν κάποιες προτάσεις, οι οποίες με τη δική σας συμβολή μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά στην καλύτερη καθημερινή διαχείριση των δυσκολιών τους.
Μπορείτε:
- να οργανώσετε το πρόγραμμά σας στο σπίτι. Καθορίστε συγκεκριμένες ώρες για πρωινό ξύπνημα, φαγητό, παιχνίδι, τα μαθήματα του σχολείου, άλλες δουλειές, τηλεόραση ή ηλεκτρονικά παιχνίδια και βραδινό ύπνο. Γράψτε το πρόγραμμα σε έναν πίνακα ή ένα χαρτί και κρεμάστε το κάπου που το παιδί μπορεί πάντα να το βλέπει. Σε περίπτωση αλλαγής του προγράμματος, ενημερώστε εγκαίρως το παιδί.
- να ορίσετε κανόνες του σπιτιού. Κάντε τους κανόνες συμπεριφοράς στην οικογένεια απλούς, ξεκάθαρους και σύντομους. Οι κανόνες θα πρέπει να εξηγηθούν πολύ καθαρά. Είναι σημαντικό να εξηγήσετε τι θα συμβεί όταν οι κανόνες ακολουθηθούν και τι, αν και όταν παραβιαστούν. Γράψτε τους κανόνες και τις συνέπειες σε περίπτωση που δε τηρηθούν. Κρεμάστε αυτή τη λίστα δίπλα στο πρόγραμμα της ημέρας. Η συνέπεια για την παραβίαση των κανόνων θα πρέπει να είναι δίκαιη, γρήγορη και σταθερή.
- να είστε θετικοί. Πείτε στο παιδί σας καλύτερα τι θέλετε παρά αυτό που δεν θέλετε.
Επιβραβεύετε το παιδί σας τακτικά για κάθε καλή συμπεριφορά – ακόμα και για μικρά πράγματα όπως ότι ντύθηκε και έκλεισε την πόρτα αθόρυβα. Τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ συχνά περνάνε το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας ακούγοντας τι κάνουν λάθος. Χρειάζονται τον έπαινο για την καλή τους συμπεριφορά. - να βεβαιωθείτε πως οι οδηγίες σας γίνονται κατανοητές. Πρώτα, δώστε προσοχή στο παιδί σας. Κοιτάτε το ευθεία στα μάτια. Μετά πείτε του με καθαρή, ήρεμη φωνή συγκεκριμένα τι θέλετε. Ζητήστε από το παιδί να σας επαναλάβει τις οδηγίες. Είναι συνήθως καλύτερα να κρατάτε τις οδηγίες απλές και σύντομες. Για
δύσκολα μελήματα, δώστε μόνο μια ή δύο οδηγίες κάθε φορά. Ακολούθως συγχαρείτε το παιδί κάθε φορά που ολοκληρώνει ένα βήμα. - να είστε σταθεροί. Να υπόσχεστε μόνο αυτό που μπορείτε να τηρήσετε. Κάντε αυτό που έχετε πει πως θα κάνετε. Η επανάληψη οδηγιών και παρακλήσεων πολλές φορές δεν έχει καλά αποτελέσματα. Όταν το παιδί σας παραβιάσει τους κανόνες, προειδοποιήστε το μόνο μια φορά με ήρεμη φωνή. Αν η προειδοποίηση
δεν φέρει αποτέλεσμα, καλό είναι να εφαρμόσετε την συνέπεια που είχατε υποσχεθεί. - να βοηθάτε με τις σχολικές δραστηριότητες. Τα πρωινά στο σχολείο ενδεχομένως να είναι δύσκολα για τους μαθητές με ΔΕΠ-Υ. Προετοιμαστείτε από το προηγούμενο βράδυ – βρείτε τα ρούχα του σχολείου και ετοιμάστε μαζί την τσάντα.
- να αφήσετε αρκετό χρόνο στο παιδί σας να ντυθεί και να φάει ένα καλό πρόγευμα. Αν το παιδί σας είναι πολύ αργό το πρωί, είναι σημαντικό να του δώσετε αρκετό χρόνο για να ντυθεί και να φάει.
- να καθιερώσετε μια ρουτίνα στο σπίτι. Διαλέξτε ένα μέρος όπου εκεί πάντα θα κάνει τα μαθήματά του. Το μέρος αυτό θα πρέπει να είναι μακριά από πράγματα που αποσπούν την προσοχή όπως άλλους ανθρώπους, την τηλεόραση και τα ηλεκτρονικά παιχνίδια. Ένας έξυπνος τρόπος είναι να ορίσετε τα μαθήματα σε μικρά μέρη και στα ενδιάμεσα κάντε διαλείμματα. Για παράδειγμα, δώστε στο παιδί σας ένα σνακ μετά το σχολείο ‘’snack time’’ ή αφήστε το να παίξει για λίγα λεπτά με το αγαπημένο του παιχνίδι. Μετά αρχίζει η ώρα των μαθημάτων. Σταματάτε συχνά για μικρά «διαλείμματα ηρεμίας» που επιτρέπουν στο παιδί σας να γεμίσει με ενέργεια. Δώστε στο παιδί σας αρκετή ενθάρρυνση, αλλά αφήστε το να κάνει μόνο του τη σχολική εργασία.
- να εστιάσετε στην προσπάθεια και όχι στους βαθμούς. Να είστε σε συχνή επαφή με τους δασκάλους του παιδιού και τους θεραπευτές του. Βεβαιωθείτε πως κατανοούν ότι το παιδί σας χρειάζεται να αναγνωρίσουν και να εκτιμήσουν την προσπάθεια και τη βελτίωσή του. Επιβραβεύστε το παιδί σας στο σπίτι όταν προσπαθεί να τελειώσει τα μαθήματά του, όχι μόνο για τους βαθμούς που παίρνει. Μπορείτε ωστόσο να δίνετε μια επιπλέον ενίσχυση για καλύτερους βαθμούς.
Κλείνοντας να σημειωθεί ότι η ΔΕΠ-Υ είναι η αιτία για τη δύσκολη συμπεριφορά του
παιδιού, γι’ αυτό το λόγο να μη το παίρνετε προσωπικά. Πάρα ταύτα με τη βοήθεια σας, το
παιδί μπορεί να μάθει να ελέγχει καλύτερα τον εαυτό του. Επίσης σε συνεργασία με τους
δασκάλους και τους θεραπευτές του μπορείτε να οργανώσετε κοινές στρατηγικές
προσέγγισης και αντιμετώπισης προβλημάτων. Η συνεργασία αυτή δημιουργεί ένα
ασφαλές, υποστηρικτικό περιβάλλον για το παιδί, ώστε να ζει τη καθημερινότητα του
ήρεμα και ευτυχισμένο.
